TUJIFUNZE KIUNDANI KUHUSU MAKTABA

Hapa tutajifunza vifuatavyo:-

Ø  Maktaba ni nini?

Ø  Historia ya Maktaba

Ø  Aina za Maktaba

Ø  Namna ya kutumia Maktaba

Ø  Faida za Maktaba

Maktaba ni nini?

Maktaba ni chumba au nyumba ambamo:-

Ø  Vinahifadhiwa vitabu, majarida, magazeti, kompyuts, n.k.

Ø  Vifaa vyote vimehifadhiwa katika mpangilio maalum ili msomaji apate mahitaji yake kwa urahisi.

Ø  Chini ya uangalizi na mtu mwenye utaalamu katika fani ya ukutubi.

Historia ya Maktaba

Maktaba zilikuwepo toka zama za kale- binadamu walipoanza kuandika miaka 5,500 iliyopita.

Watu wa kwanza kabisa walikuwa:-

Sumerians (Mesopotamia): Iraq, Syria na Uturuki. Hawa walitumia vitabu vilivyotengenezwa kwa udongo (Clay tablets), vibao viliandikwa vibichi na kukaushwa.

Wamisri (Egyptians): Wao walitumia papyrus (mafunjo) aina ya mkeka uliotengenezwa kwa kupondaponda nyasi za mto Nile. Baadaye walitumia ngozi ya wanyama hasa ndama na kondoo(Velium na Parchment)

Wachina walikuwa wakwanza kugundua karatasi mwaka 105 A.D Maandishi yake haya yaliyohifadhiwa pamoja katika maktaba. Waliotumia maktaba hizo ni ukoo wa wafalme na viongozi wa dini.

AINA ZA MAKTABA

Kuna aina mbalimbali za maktaba lakini humu nazungumzia aina mbili tu za maktaba, nazo ni:-

·       Maktaba za shule na vyuo.

Maktaba hizi hukusanya na kuhifadhi maandishi na taarifa mbalimbali kwaajili ya; kujenga tabia ya kujisomea miongoni mwa wanafunzi, kuwaelimisha wanafunzi katika masomo ya fani mbalimbali, kumsaidia mwanafunzi kuandika mazoezi na insha, kuhifadhi mahitaji ya walimu na wanafunzi katika masomo.

·       Maktaba za Umma

Maktaba hizi zinahudumia watu wote bila kubaguliwa. Lengo la maktaba hizi ni; kuhabarisha(current affairs), kuelimisha- vitabu vya masomo mbalimbali ns kuburudisha- hadithi na kichezo.

NAMNA YA KUTUMIA MAKTABA

Masomo yote yamepangwa katika mafungu 10, kila fungu limepangwa namba kuanzia 000 mpaka 999 kama ifuatavyo:-

·       000           Mseto wa masomo kama vile kamusi, Encyclopedia, n.k.

·       100           Falsafa na Saikolojia

·       200           Dini

·       300           Elimu ya Jamii

·       400           Lugha

·       500           Sayansi

·       600           Teknolojia (Ufundi wa aina mbalimbali)

·       700           Sanaa (Michezo, maigizo, miziki)

·       800           Fasihi

·       900           Historia na Jiografia

Vitabu vyote vimepangwa kufuata masomo. Hivyo vitabu vya somo moja vitakaa pamoja vikiwa na namba zilizofanana. Mfano 200- Dini;

Vitabu vitakaa pamoja katika mpangilio wa 000- 999.

Ili kupata vitabu:-

·       Msomaji aangalie namba ya somo kwenye rafu za vitabu. Hapo pia kuna lebo zinazoonyesha jina la somo.

·       Msomaji atakipata kitabu kama kipo maktaba kwa kuwa vitabu vyote vimepangwa kuendanan na somo husika.

FAIDA ZA MAKTABA

• ·       Maktaba zinasaidia wanafunzi kujenga tabia ya kusoma toka utotoni hadi maisha yao yote, hivyo kuwafanya waendane na wakati.
• ·       Maktaba zinasaidia kutoa mwanga zaidi katika masomo anayofundishwa mwanafunzi daradsani kwa kupata maoni ya waandishi mbalimbali kuhusu somo hilo.
• ·       Maktaba huwasiadia walimu katika maandalizi ya masomo ya kufundisha darasani na mambo mengine yanayohusu uendeshaji wa shule.
• ·       Maktaba huwasaidia watu wa aina au kazi mbalimbali, kujkiendeleza kwa kusoma vitabu kuhusu fani zao. Mfano:- Mkulima au wakulima hujifunz kilimo bora ili kuongeza mazao shambani; wafanyakazi husoma ili kupanda ngazi katika sehemu zao za kazi; wafanyabiashara nao husoma ili kupata mbinu mpya za kuendeleza biashara zao; wasio na kazi wanaweza kupata taarifa za ajira katika maktaba kwa kusoma magazeti, n.k.